Marek Sołowiej artysta malarz został zaproszony do pracy w międzynarodowym zespole do realizacji projektu „Amargas lamentaciones”.
Zespół osób skupiony wokół Katedry Świata Hiszpańskiego , Polityki i Relacji Międzynarodowych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego stworzył niezwykłą książkę oraz dwie płyty CD „ Gorzkich żali” w języku hiszpańskim dla papieża Franciszka.
Marek Sołowiej otrzymał zadanie opracowania projektu okładki książki oraz płyt CD. Zaprojektowanie okładki dla papieża Franciszka było bardzo interesującym wyzwaniem artystycznym i niezmiernie motywującym , jak mówi artysta:
„Czułem się bardzo zaszczycony i bardzo zainspirowany, że mogłem uczestniczyć w pracach międzynarodowego zespołu na tym projektem ponadto temat niezmiernie interesujący a jego misja zobowiązywała mnie do wytężonej pracy, muszę stwierdzić, że odkryłem piękno tego utworu na nowo i to o czym wiedziałem wcześniej a mianowicie, że nabożeństwo „Gorzkich żali” jest niezmiernie ekspresyjne zarówno w treści jak i w linii melodycznej jest utworem, które do mojego wnętrza z ogromną siłą dociera i wzrusza.
Prace nad opracowaniem plastycznym okładki książki i płyt CD zacząłem od wnikliwego wsłuchiwania się w harmonię i analizę przesłania treści utworu. Wykonałem szereg propozycji projektowych począwszy od bardzo malarskich abstrakcyjno-symbolicznych kompozycji do bardziej przedstawiających
z wykorzystaniem fotografii i warsztatu grafiki komputerowej. Kolor i forma nadały ekspresyjności oraz dynamiki projektom. Przez zespół pracujących nad realizacją zadania został wybrany projekt przedstawiający Chrystusa na krzyżu w kadrowym zbliżeniu , obraz ukrzyżowanego wyłania się z mrocznej otchłani w kolorze umbry ku światłu życia. Projekty dwóch płyt CD są utrzymane w nieco bardziej dynamicznej kolorystyce”.
Nabożeństwo pasyjne , powstałe na początku XVIII w. „Gorzkie żale „odgrywa niebywałą rolę w okresie Wielkiego Postu w naszym kraju. Jest to wyjątkowe polskie nabożeństwo, związane z Bractwem św. Rocha. Twórcą tej celebry jest ks. Wawrzyniec Stanisław Benik ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy Świętego Wincentego a Paulo.
Pomysłodawca projektu prof. Cezary Taracha, kierownik Katedry Świata Hiszpańskiego, Polityki i Relacji Międzynarodowych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, w rozmowie o tak zacnym przedsięwzięciu mówi : „Gorzkie żale, to polska perełka , skarb polskiej duchowości i kultury. To utwór o szczególnej wartości kulturowej, religijnej, literackiej poetyckiej i muzycznej, również bardzo bliskiej duchowości hiszpańskiej. Przetłumaczenie teksu okazało się niesamowicie trudne. Do tego współpracowała z nami cała grupa osób skupionych wokół Katedry Świata Hiszpańskiego. Potrzebowaliśmy fachowców, z którymi konsultowaliśmy sam przekład, a później dostosowanie tekstu do muzyki. W projekcie uczestniczyły osoby z pięciu krajów: z Polski, Hiszpanii, Ekwadoru, Chile i Kolumbii”.
Profesor Cezary Taracha o historii pojawienia się tego nabożeństwa mówi , ”że po raz pierwszy ukazało się drukiem w 1707 roku, pod barokowym tytułem “Snopek Mirry z Ogrodu Gethsemańskiego albo żałosne Gorżkiey Męki Syna Bożego (…) rozpamiętywanie” i od początku zyskało sobie wielką popularność”.
Książka oraz dwie płyty CD z wersjami Gorzkich żali śpiewanych po hiszpańsku, powstało jako podziękowanie za kanonizację papieża Jana Pawła II a zarazem stanowi pomysł na dotarcie do odbiorcy w krajach języka hiszpańskiego.
Marek Sołowiej dodaje, że : „wydawnictwo jest limitowane. Pierwszy egzemplarz otrzymał papież Franciszek, drugi Benedykt XVI a trzeci król Hiszpanii Filip VI , książki dotarły także do kręgów dyplomatycznych w Watykanie . Wstęp do publikacji napisał ks. abp Celestiono Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce. Autorzy mają nadzieję, że uda się ją osobiście wręczyć papieżowi Franciszkowi, są czynione starania o audiencję w Rzymie.
Marek Sołowiej, świadomie odkrywający stale swoje nowe oblicze plastyczne , tym razem stawia na światło i cień. Dobór poszczególnych elementów w zaprojektowanej kompozycji na okładkę książki dla papieża Franciszka to sugestywne odczucia artysty, stanowiące strukturę barw i kształtu w kontekście muzyki i literatury. Sztuka zawsze operowała i operuje swoistym kodem. Znak krzyża w ikonografii stanowi wielki znak i symbol chrześcijaństwa, dlatego w mojej ocenie zamysł artystyczny Marka to obraz oddający ton bezsprzeczny w aspekcie „Gorzkich żali”.
Mówi się, że „każde piękno służy ludziom” zatem przedsięwzięcie projektu przetłumaczenia na język hiszpański „ Gorzkich żali” ma dogłębny wymiar nie tylko chrześcijański ale i kulturowy.
Marek Sołowiej potwierdza kolejny raz, że jest twórcą wszechstronnym i ciągle podejmującym nowe wyzwania artystyczne. Sam reasumuje, że ..”mam przeolbrzymią satysfakcję, praca nad projektem okładki Gorzkich żali dla Papieża Franciszka wyzwoliła we mnie nowe płaszczyzny wyobraźni, o których niejednokrotnie mówiłem, że są one poza ramami obrazu malowanego, dają wolność a moja IDEA ART – lekcja malarstwa inaczej , trwa …….
Hanna Maziarczyk
historyk sztuki