GazetaMiasta.pl Zamość, Tomaszów Lub., Hrubieszów, Biłgoraj wiadomości, wydarzenia i informacje
Podobne artykuły
W ramach cyklu „Spotkanie z historią w Morandówce” wykład p.t. „Bernardo Morando – architekt, budowniczy i burmistrz miasta Zamościa”
wygłosił dr Jacek Feduszka, kustosz Muzeum Zamojskiego. Mutimedialna prezentacja przybliżyła słuchaczom postać wybitnego Włocha (21.04.).
– Jan Zamoyski i Bernardo Morando, czyli „Wielka Dwójka” stworzyła dzieła naprawdę niezwykłe – mówił prof. Jerzy Kowalczyk, historyk sztuki, znakomity badacz dziejów Zamościa. Wiedza o fundatorze „Padwy Północy” jest powszechnie dostępna. Natomiast postać włoskiego architekta pozostaje nieco w cieniu wielkiego męża stanu, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, chociaż to Bernardo Morando zaprojektował i budował Zamość oraz pozostawał w służbie u Jana Zamoyskiego przez dwadzieścia lat. Pogłębienia wiadomości zamościan na temat architekta, budowniczego i burmistrza miasta Zamościa rodem z Padwy lub Wenecji – prof. Kowalczyk pozostaje przy Padwie, jako miejscu urodzenia Włocha – na zaproszenie „Morandówki” – podjął się dr Jacek Feduszka.
Przypomnijmy, że to właśnie w Padwie Jan Zamoyski ukończył studia i otrzymał tytuł doktora obojga praw. Przyjmując, że panowie byli prawie równolatkami, nie można wykluczyć, że ich wzrok skrzyżował się na ulicach Padwy ok. 1563-1564 r., a w gwiazdach było im pisane kolejne spotkanie.
Bernardo Morando (ok. 1540-1600/1) był szlachcicem (herb z wizerunkiem lwa). Do Polski przybył jako wykształcony architekt. Zanim kroniki odnotują pobyt Moranda w Zamościu, architekt najpierw pojawił się w Warszawie, gdzie ok. 1569 r. wykonywał prace dla Anny Jagiellonki m. in. przy budowie Zamku Królewskiego. Był też dzierżawcą cegielni. W l. 1573-1575 przebywał we Francji, potem powrócił do Warszawy. Być może wówczas ożenił się z nieznanego nazwiska Katarzyną, prawdopodobnie z Mazowsza. Ich sześcioro dzieci przyszło na świat już w Zamościu. W 1575 r. zawarł umowę z magistratem Lwowa na prace przy jego fortyfikacjach i Wysokim Zamku.
1 lipca 1578 r. podpisał z Janem Zamoyskim kontrakt na budowę nowej rezydencji, zobowiązując się „trudnić budowaniem i utwierdzaniem nowego miasta”. Otrzymał wyjątkową możliwość zaprojektowania i budowy całego miasta od ogólnej kompozycji przestrzennej do najmniejszego detalu architektonicznego poszczególnych budowli. Być może na przełomie 1578/79 opracował Morando plan miasta nazwanego Nowym Zamościem (właściwie „Zamoście nad Wieprzem”). Zaprojektowanie i realizowanie miasta warownego od podstaw było zadaniem bardzo odpowiedzialnym. Architekt musiał mieć spore doświadczenie skoro otrzymał tak poważne zlecenie, choć o jego włoskim okresie życia i działalności nic nie wiadomo.
