Urocze odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci Leopolda Skulskiego, urodzonego w Zamościu premiera rządu RP w latach 1919 – 1920, ministra spraw wewnętrznych w rządzie Wincentego Witosa, współzałożyciela Polskiego Radia, odbędzie się pod patronatem Gazety Miasta – 11 listopada br. podczas obchodów 93. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Tablica pamiątkowa zostanie umiejscowiona na jednej z najpiękniejszych kamienic zamojskiego Rynku Wielkiego, w której niegdyś mieszkała rodzina Skulskich (Kamienica ,,Pod Madonną”). Zapraszam do udziału w zaplanowanych wydarzeniach, których program przedstawia się następująco:
* godz. 9.30 Ratusz sala Consulatus – Uroczysta sesja Rady Miejskiej w Zamościu z referatem okolicznościowym: dr Łukasz Kot. Leopold Skulski. Droga do niepodległości.
* godz. 11.00 Rynek Wielki – Manifestacja patriotyczna, której integralną częścią będzie odsłonięcie pamiątkowej tablicy poświęconej Leopoldowi Skulskiemu,
* godz. 12.00 Katedra Zamojska – Msza Święta w intencji Ojczyzny.
Treść tablicy
W tej kamienicy mieszkał
Leopold Skulski
ur. w 1877 r. w Zamościu
Farmaceuta
Premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej (1919-1920)
Założyciel Narodowego Zjednoczenia Ludowego
Współzałożyciel Polskiego Radia
Działacz gospodarczy i społeczny
Aresztowany przez NKWD w 1939 r. w Pińsku
Zginął w nieznanych okolicznościach
Zamość 11.11.2011
Komitet Upamiętnienia Leopolda Skulskiego
W grudniu 2009 r. został zawiązany ,,Komitet Upamiętnienia Leopolda Skulskiego”. W jego skład wchodzą: prof. dr hab. Jan Jachymek (wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Szymona Szymonowica w Zamościu, v-ce prezes Zarządu Głównego Ludowe Towarzystwo Naukowo Kulturalne w Warszawie), dr Łukasz Kot przewodniczący Katolickie Stowarzyszenie ,,Civitas Christiana” w Zamościu, dziennikarz Katolickiego Radia Zamość, Marcin Zamoyski prezydent Miasta Zamość, Andrzej Kędziora dyrektor Archiwum Państwowego w Zamościu, Edward Słoniewski prezes Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Zamościu, Maria Rzeźniak członek Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Zamościu, Andrzej Urbański dyrektor Muzeum Zamojskiego, Maria Puźniak prezes Koła Przewodników Terenowych PTTK w Zamościu, Hanna Maziarczyk dyrektor Liceum Plastycznych im. Bernardo Moranda w Zamościu, Ewa Dąbska kierownik Delegatury Inspektoratu Farmaceutycznego w Zamościu, Jerzy Słupecki sekretarz Zamojskiej Rodziny Katyńskiej, Marzena Gontarz-Otłowska kierownik ,,Apteki Rektorskiej” w Zamościu, ks. Jacek Rak dyr. Katolickiego Radia Zamość.
Projekt tablicy i wykonawca
Projekt tablicy przygotował artysta-plastyk Zygmunt Jarmuł który jest absolwentem Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Zamościu. Studia ukończył w krakowskiej Akademii Sztuk Plastycznych na wydziale rzeźby. Dyplom w 1988 r. w pracowni prof. M. Koniecznego. Zajmuje się malarstwem, rzeźbą i ceramiką. Zygmunt Jarmuł jest także nauczycielem Liceum Plastycznego w Zamościu. Tablicę wykonała pracownia FORMAT w Krakowie. Tablica wykonana jest z brązu o wymiarach 61×43 i o grubości 1 cm. Montowana czterema kotwami. Lekko szlifowana i impregnowana.
Lokalizacja
Tablica będzie umieszczona na kamienicy ,,Pod Madonną” przy Rynku Wielkim w Zamościu w której mieszkała rodzina Skulskich a dziś znajduje się tam Liceum Plastyczne im. Bernardo Moranda.
Biogram Leopolda Skulskiego
Leopold Skulski był jedynym premierem w historii Polski, który pochodził z Zamościa. Z wykształcenia inżynier chemik i prowizor farmacji. Urodzony w 1877 r. Ukończył gimnazjum w Zamościu, w 1906 r. Wydział Chemii na politechnice Karlsruhe. Był prezesem Korporacji Studentów Polaków w Karlsruhe, prowadził obrady jako przewodniczący XIX Zjazdu Zjednoczenia Towarzystw Młodzieży Polskiej za Granicą w Genewie w dniach 24-30 grudnia 1905 r. Po ukończeniu studiów początkowo pracował jako kierownik w Warszawskim Towarzystwie Akcyjnym ,,Motor”. W 1907 przeniósł się do Łodzi do filii fabryki. Następnie prężnie działał w tym mieście (był właścicielem aptek i fabryki krochmalu, założył i był prezesem Towarzystwa Gimnastycznego ,,Sokół’, założył Zjednoczenie Narodowe, był redaktorem pisma ,,Zjednoczenie Narodowe”, działał w Lidze Narodowej, był członkiem Rady Głównej Opiekuńczej, zasiadał jako przewodniczący w Komisji niesienia pomocy biednym, jako zastępca przewodniczącego, nadburmistrza Schoppena – w Komisji budżetowo-finansowej oraz w Urzędzie miar i wag, przewodniczył Wydziałowi Plantacji Miejskich w „Parku Henryka Sienkiewicza”; pełnił funkcję dozoru w kościelnego parafii św. Stanisława Kostki; założył Towarzystwa ,,Lokator”, brał udział w posiedzeniach Związku Miast Królestwa Polskiego, przyczynił się do powstania diecezji łódzkiej). W latach 1916-1919 sprawował funkcję burmistrza Łodzi następnie był posłem na Sejm Ustawodawczy RP (1919-1922). Przewodniczył Komisji Robót Publicznych oraz był członkiem Komisji Administracyjnej. Początkowo był prezesem Klubu Związku Sejmowego Ludowo-Narodowego. Zainicjował połączenie Zjednoczenia Narodowego i Polskiego Zjednoczenia Ludowego. W ten sposób utworzył i prezesował Narodowemu Zjednoczeniu Ludowemu. Powierzono mu funkcje premiera (XII 1919 – VI 1920) oraz ministra spraw wewnętrznych (VII 1920 – VI 1921) w rządzie W. Witosa. Wszedł w skład Rady Obrony Państwa (1 VII – 23 VII 1920 r.). W wyborach w 1922 r. nie dostał się do Sejmu. Doprowadził do zjednoczenia Narodowego Związku Ludowego z PSL ,,Piast”. Działał w Polskim Stronnictwie Ludowym ,,Piast” jako wiceprezes, członek Zarządu Głównego i członek Rady Naczelnej PSL ,,Piast”. W międzyczasie zasiadał w radach nadzorczych (m.in. członek Komisji Rewizyjnej Banku Polskiego); był członkiem zarządu i prezesem Towarzystwa Zakładów Żyrardowskich, należał do grona współzałożycieli spółki ,,Polskie Radio”. Tam do 1936 r. był wiceprezesem i prezesem. Od 1925 r. był członkiem Trybunału Stanu. Pełnił funkcję prezesa Związku Filistrów Gdańskiej Korporacji ZAG (Związek Akademików Gdańskich) WISŁA. Był także prezesem Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego, Łódzkiego Towarzystwa Elektrycznego i Spółki Akcyjnej ,,Jurata”. W 1928 r. wycofał się z czynnej działalności politycznej. Zaczął działać jeszcze prężniej na polu gospodarczym. Od 1937 r. związał się z Obozem Zjednoczenia Narodowego gdzie został członkiem zarządu sektora Miejskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego w Warszawie. Należał do Prezydium Rady Naczelnej OZN. Warto dodać, iż był prawdopodobnie (według zeznań rodziny) szambelanem papieskim oraz kawalerem maltańskim. Po wybuchu wojny został aresztowany przez NKWD w Pińsku. Przewieziono go do Brześcia, następnie do Mińska. Tam też zaginął w nieznanych okolicznościach. Rodzina przypuszcza, iż jest pochowany w zbiorowej mogile w Kuropatach.
Dla osób, które chcą zgłębić wiedzę na temta Leopolda Skulskiego polecamy książkę autorstwa Łukasza Kota “Leopold Skulski, Premier z Zamościa 1877-1939 (45)”, Zamość 2007.