GazetaMiasta.pl Zamość, Tomaszów Lub., Hrubieszów, Biłgoraj wiadomości, wydarzenia i informacje
Podobne artykuły
Witam stałych Czytelników oraz turystów, którzy przyjechali z dala zobaczyć nasz piękny region. Dziś przybliżę Państwu historię wspaniałego zabytku – jednej z najstarszych świątyń obrządku wschodniego w Polsce – czyli cerkwi w Szczebrzeszynie. Cerkiew Szczebrzeska swoim początkiem sięga zapewne wczesnego średniowiecza, jej pierwsze mury zostały wybudowane w XII lub XIII wieku, archeolodzy (m.in. dr Stanisława Hoczyk-Siwek) do takich wniosków doszli podczas swoich wykopalisk prowadzonych pod koniec ubiegłego wieku. Historycy architektury jednak optują za tym, że budowla została wzniesiona w XVI wieku. Ciągle więc panuje duża rozbieżność zdań dotyczących powstania budowli, rozbieżność sięgająca 300 lat (!).
Jeśli chodzi o datowanie powstania budowli, trzeba jednak bardziej ufać w tym aspekcie archeologom – oni wkopując się w ziemię, mieli kontakt bezpośredni z pierwszym fundamentami… Podczas swoich prac odkryli także krypty znajdujące się pod świątynią – krypty, w których prócz osób duchownych, pochowano także świeckich właścicieli miasta.
Oczywiście cerkiew była wielokrotnie przebudowywana, o czym świadczą zachowane dokumenty. Dziś, po licznych remontach i przebudowach z zewnątrz, możemy zobaczyć zwartą bryłę, na pierwszy rzut oka dość skromną. To, co widzimy obecnie z zewnątrz, jest wynikiem nadania jej nowego kształtu na początku wieku XIX – w czasach, gdy Ordynatem Zamojskim i właścicielem Szczebrzeszyna był Stanisław Kostka Zamoyski. Stanisław Kostka Zamoyski jest uznawany za prekursora wprowadzającego na terenie Zamojszczyzny styl neogotycki. Jadąc do Szczebrzeszyna od strony Zamościa, mijamy jedną świątynię w całości wybudowaną jako neogotycka – jest nią kościół w Wielączy. Kościół w Wielączy został zbudowany w latach 20. XIX stulecia przez Wacława Ritschla – czy ten architekt stał za przebudową cerkwi w Szczebrzeszynie, nie wiadomo. Cerkiew podczas owej przebudowy straciła swój zewnętrzny, typowy dla kościołów wschodnich wygląd i dziś przypomina bardziej kościoły łacińskie. W tym samym okresie zburzono także dzwonnicę, która górowała nad częścią zachodnią budynku. Do wnętrza od strony zachodniej prowadzi neogotycki portal, ściany cerkwi wzmacniają przypory, pod linią dachu można zobaczyć także neogotyckie zdobienia, nad portalem widzimy wnękę pozostałą po zamurowaniu okienka. Nad bryłą wyremontowaną w 2010 r. góruje krzyż prawosławny, a teren dokoła ogrodzony jest nowym murkiem.
Na koniec naszego dzisiejszego spotkania chcę zwrócić uwagę na wezwanie cerkwi – jest nim Zaśnięcie Bogurodzicy, w kościele rzymskim uznano, iż Maria, matka Jezusa, została wzięta do nieba, natomiast prawosławni uważają, że Maria podlegała prawom ludzkim…
