Niekwestionowaną wizytówką Zamościa, Zamojszczyzny i regionu lubelskiego jest Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za Krokiem” w Zamościu. Od ponad dwudziestu lat Stowarzyszeniem kieruje lek. med. Maria Król. Z początkowo małego oddziału szpitalnego zamojski „Krok za Krokiem” stał się dziś jedną z najlepszych i najnowocześniejszych w Polsce placówek zajmujących się zintegrowaną rehabilitacją, edukacją oraz wsparciem społecznym dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Ta, tak bardzo potrzebna w regionie zamojskim placówka powstała z inicjatywy rodziców, opiekunów i przyjaciół dzieci niepełnosprawnych.
– Wygraliśmy los na loterii – mówi pan Zbigniew, mieszkaniec podzamojskiej wsi. – Od ponad roku mój syn codziennie dowożony jest do ośrodka w Zamościu na zajęcia rehabilitacyjne i szkolne. Dzięki ośrodkowi wraca do życia w społeczeństwie. Tym losem wygranym na loterii, o jakim mówi pan Zbigniew, jest pani Maria Król, która z determinacją, uporem, walką z biurokracją, ciągłym poszukiwaniem pieniędzy dla Stowarzyszenia, stworzyła ośrodek, dzięki któremu setki dzieci i młodzieży miało i ma szanse na normalne życie. – Tylko człowiek zakochany w tym, co robi i to od ponad dwudziestu lat, może osiągnąć taki sukces. Sukcesu, jakim jest dziś ośrodek, nikt nie może zakwestionować – jednoznacznie stwierdza pan Zbigniew.
Zamojski ośrodek stał się wyspecjalizowaną instytucją zajmującą się szeroko pojętą zintegrowaną rehabilitacją osób niepełnosprawnych, ich edukacją i wsparciem społecznym dzieci z wczesnym uszkodzeniem mózgu. Specjalistyczne zajęcia są prowadzone m.in. na Oddziale Terapii Dziennej, w Zakładzie Fizjoterapii i w Przychodni Adaptacji Funkcjonalnej. Zajęcia w ośrodku to nie tylko rehabilitacja, ale także nauka. Ośrodek prowadzi zintegrowane z rehabilitacją nauczanie od przedszkola do gimnazjum i liceum włącznie, a także w zakresie klas przysposabiających do pracy. Stowarzyszenie „Krok za Krokiem” obecnie prowadzi w Zamościu i Biłgoraju Ośrodki Rehabilitacyjno-Terapeutyczne dla Dzieci Niepełnosprawnych oraz Warsztaty Terapii Zajęciowej dla osób, które ukończyły 16. rok życia. Warsztaty przygotowują osoby niepełnosprawne m.in. do wypracowania nowych form funkcjonowania zawodowego. Specjalistyczne placówki Stowarzyszenia obejmują kompleksową rehabilitacja, edukacją i opieką ponad dwa tysiące dzieci i młodzieży, w tym ponad trzysta pięćdziesiąt w systemie pobytu dziennego. Pięć samochodów, jakimi dysponuje Stowarzyszenie, dowożąc dzieci na zajęcia, dziennie pokonuje ponad dwa tysiące kilometrów.
– Naszym głównym celem jest przygotowanie młodych niepełnosprawnych ludzi do życia w rodzinie i społeczeństwie – mówi Maria Król. – I to się nam udaje. Np. nasi dorośli już wychowankowie pracują w zamojskim ośrodku w Zespole ds. Promocji. Wielu wychowanków ukończyło liceum, wielu myśli o podjęciu studiów. Bardzo ceni sobie Maria Król utworzenie w Zamościu Centrum Aktywizacji Społecznej. Centrum – to tzw. mieszkanie treningowe. Przez jakiś czas wychowankowie mieszkają w nim sami. Sami prowadzą dom, sami sprzątają, uczą się podstawowych czynności, takich jak: ubieranie się, mycie, pranie czy przygotowanie prostych posiłków. W Centrum przebywa grupa 4-6 osobowa, wspierana przez wykwalifikowaną i doświadczoną kadrę terapeutów, którzy prowadzą tzw. „trening niezależności”, czyli mówiąc wprost – życie i funkcjonowanie bez pomocy najbliższej rodziny. Zajęcia w Centrum są integralną częścią systemu przygotowującego wychowanków do samodzielnego życia.
Zamojskie Stowarzyszenie to nie tylko obiekty w Zamościu i Biłgoraju, to także Park Terapeutyczno-Rehabilitacyjny w Bondyrzu, gdzie podczas wakacji organizowane są turnusy rehabilitacyjne pod namiotami dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z całej Polski. Obecnie Stowarzyszenie rozpoczęło organizację nowych placówek w Obroczy i Białobrzegach. W tej ostatniej miejscowości na ponad 2-hektarowej działce, w istniejącym już budynku, powstanie w przyszłości placówka całodziennej opieki, a docelowo dom stałego pobytu.
– Ważnym elementem w rehabilitacji dzieci i młodzieży są zajęcia sportowe – mówi Ireneusz Klimek, koordynator ds. sportu, a jest się czym pochwalić. Zamojska drużyna „Electric Wheelchair Soccer”, tj. drużyna rozgrywająca mecz piłki nożnej na wózkach elektrycznych jest narodową drużyną Polski. Zamojscy niepełnosprawni zawodnicy grali już z drużynami angielskimi i ukraińskimi. Od roku zamojskie Stowarzyszenie jest członkiem FIPFA (Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej na Wózkach Elektrycznych). Dosłownie od kilku dni nowym sportem w ośrodku jest Race Runner (rowero-chodzik). Jest to oficjalny sport CPISRA, rozgrywany w randze mistrzostw świata i Europy z perspektywą włączenia go do paraolimpiady w roku 2016. – Zrobimy wszystko – zapewnia pan Ireneusz – by w przyszłości nasz Ośrodek reprezentował Polskę na sportowej arenie międzynarodowej.
Zamojskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za Krokiem” z biegiem lat stało się także liczącą się w Polsce specjalistyczną placówką naukową. Znakomicie przygotowana do pracy z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną kadra zamojskiego ośrodka tajników rehabilitacji uczyła się m.in. od prof. Zofii Kułakowskiej, dyrektora Medycznego Centrum Reedukacji „La Famille” w Brukseli i Ollivera Surteesa z „Percy Hedley Foundation” z Newcastle w Anglii. Dziś specjaliści z Zamościa uczą innych. Ośrodek wydał prawie dwadzieścia publikacji naukowych. W Zamościu uczą się pedagodzy, rehabilitanci i wolontariusze. Ostatnio lek. med. Maria Król wydała książkę pt. „Mózgowe porażenie dziecięce – Księga pytań i odpowiedzi”.
Za działalność na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej ośrodek w Zamościu w 1999 i 2004 roku uhonorowany został nagrodą „Pro Publico Bono”. W 2009 roku Maria Król została wyróżniona w 13. edycji Nagrody im. Andrzeja Bączkowskiego. W liście gratulacyjnym, jaki z tej okazji napisał do pani Marii Król premier Donald Tusk, czytamy m.in.: „Gratuluję energii i zaangażowania, z jakim oddała się Pani działalności na rzecz dzieci niepełnosprawnych i ich rodzin. Ta aktywność przynosi nie tylko konkretną pomoc, ale przede wszystkim nadzieję, która pozwala Pani podopiecznym zmierzyć się z trudnościami życia. Swym bezinteresownym działaniem przypomina nam Pani, że prawdziwą miarą wrażliwości jest nasz stosunek do ludzi chorych i cierpiących”.
W roku ubiegłym Marię Król uhonorowano Orderem „ECCE HOMO”. Tym wysokim odznaczeniem uhonorowano dotychczas tylko trzydzieści osób, w tym Papieża Jana Pawła II i Dalajlamę. Odznaczenie to otrzymują wybitni politycy, ludzie kultury, naukowcy, którzy pracują i działają „dla i na rzecz drugiego człowieka”. Kilka dni temu list do Marii Król przysłała Prezydentowa Anna Komorowska. List jest odpowiedzią na zaproszenie Pani Prezydentowej do odwiedzenia zamojskiego ośrodka. W liście czytamy m.in.: „Państwa dokonania stały się wzorem dla tych, którym leży na sercu prawidłowy i wszechstronny rozwój dzieci szczególnej troski. Ośrodek pełni tę rolę znakomicie, czego wyrazem są liczne, podejmowane przez Państwa inicjatywy w ciągu tych wszystkich lat konsekwentnie i krok za krokiem”. Z okazji jubileuszu 20-lecia działalności medalami ośrodek uhonorowali także marszałek województwa lubelskiego i wojewoda lubelski .
Niestety, zamojski ośrodek ciągle ma problemy finansowe. Z powodu braku kontraktu z NFZ nie będzie w tym roku działała pracownia logopedyczna. Problemów finansowych jest znacznie więcej. Możemy ośrodkowi pomóc przekazując na jego konto 1 % swojego podatku. Na taką pomoc liczą dzieci i pracownicy ośrodka. Jak co roku ośrodek organizuje Karnawałowy Bal Charytatywny na rzecz Stowarzyszenia. Na bal Stowarzyszenie „Krok za Krokiem” w Zamościu zaprasza 19 lutego br.