Obok śmietnika stoi komputer, pralka, telewizor – obywatel, który ją tam pozostawił, nie miał świadomości, że te sprzęty kwalifikują się do recyklingu i że za takie wyrzucenie ich grozi kara grzywny? Nie zdawał też sobie sprawy z faktu, iż postępując w ten sposób spowodował zagrożenie nie tylko dla siebie ale i innych ludzi? Nie wiedział albo postępował niezgodnie z prawem. Sprawdźmy co należy zrobić, by nie uszczuplić swojego portfela i zadbać o środowisko w którym żyjemy.
Zgodnie z Ustawą o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym (z 29 lipca 2005 r.), zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne działające kiedyś na prąd lub na baterie klasyfikowane są jako odpady niebezpieczne, przeznaczone do recyklingu. Są to tzw. elektrośmieci, których nie wolno wyrzucać do śmietnika ponieważ zawierają w swoich mechanizmach szkodliwe substancje. Za wyrzucenie zużytych urządzeń do śmietnika grozi kara grzywny do 5 tys. złotych. O zakazie wyrzucania informuje znak przekreślonego kontenera na śmieci zamieszczony na urządzeniach elektrycznych i elektronicznych.
Elektrośmieci wyrzucone do śmietnika lub porzucone na łonie przyrody, bezpośrednio zanieczyszczają środowisko stwarzając tym samym zagrożenie dla zdrowia ludzi. Szkodliwe i trujące substancje (np. freon w układzie chłodzącym i w piance izolacyjnej obudowy lodówek, rtęć w świetlówkach i kineskopach), po wydostaniu się ze źle zagospodarowanych lub zdemontowanych zużytych urządzeń, łatwo przenikają z deszczem do gleby i wód gruntowych. W konsekwencji, niewłaściwe pozbywanie się zużytych sprzętów może być w przyszłości przyczyną poważnych problemów zdrowotnych u ludzi i zwierząt.
Zużyty sprzęt oświetleniowy, RTV, AGD, a także IT przekazany do przetworzenia, poddawany jest demontażowi, a pozyskane z niego surowce do odzysku i recyklingu. Selektywna zbiórka oraz unieszkodliwienie niebezpiecznych substancji i pierwiastków w wyspecjalizowanych zakładach przetwarzania, chroni środowisko przed skażeniem. Natomiast wykorzystanie odzyskanych surowców do produkcji nowych urządzeń, zdecydowanie zmniejsza stopień wykorzystania zasobów naturalnych oraz przyczynia się do obniżenia kosztów technologicznych.
Pozbywanie się elektrośmieci zgodnie z prawem nie jest trudne
Po nowelizacji ustawy o ZSEE (z 21 listopada 2008 r.), elektrośmieci pochodzące z gospodarstwa domowego można oddać bezpłatnie do:
– do gminnego punktu zbierania w nieograniczonej ilości. Baza adresów punktów zbierania w całej Polsce zamieszczona jest na stronie www.elektrosmieci.pl. Dostępna jest również bezpłatna infolinia 0 800 000 080 (czynna od poniedziałku do soboty w godz. 9 – 17).
– do sklepu w przypadku dokonywania zakupu nowego sprzętu, tego samego rodzaju, w myśl zasady stary za nowy, bez względu na markę.
– do punktu serwisowego gdy naprawa urządzenia nie jest możliwa. Serwisant może jednak odmówić przyjęcia elektrośmieci, gdy klient przyniesie sprzęt z zamiarem pozbycia się go a nie naprawy, oraz gdy stare urządzenie stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników serwisu.
– do punktu skupu złomu, który jest zarejestrowany w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska i ma pozwolenie na zbieranie zużytego sprzętu. Za brak rejestracji w GIOŚ i nielegalną działalność wyznaczono karę od 5 tys. do 500 tys. zł.
Wraz z początkiem sierpnia, w Zamościu powstał nowy, stały punkt zbierania elektrośmieci, przy współpracy ElektroEko Organizacji Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego oraz Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Zamościu. Od poniedziałku do piątku (w godz. od 7.00. do 14.30.), mieszkańcy mogą bezpłatnie oddawać do punktu przy ul. Męczenników Rotundy 2 wszelkie zużyte lub zepsute urządzenia elektryczne i elektroniczne, takie jak: sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt audiowizualny, komputerowy i oświetleniowy. Nie tylko osoby fizyczne mogą bezpłatnie oddawać elektor śmieci do punktu, dotyczy to również firm. – Muszą jedynie na własny koszt przetransportować je do składu. Otrzymają stosowny dokument – kartę przekazania odpadu, który umożliwi im rozliczenie z Urzędem Skarbowym. – mówi Michał Gibek z Agencji PR dla ElektroEko. Ważną inforacją jest, że – zużyty sprzęt oddawany do punktów zbierania powinien być kompletny, bez środków demontażu. – poinformował nas Zbigniew Baran z PGK. Za nielegalny demontaż poza wyspecjalizowanym zakładem przetwarzania grozi kara od 2 do 100 tys. zł, zarówno dla firm jak i osób fizycznych. – Uśredniając w zamojskim nowo powstałym punkcie, tygodniowo oddaje się do recyklingu 1 tonę elektrośmieci – mówi Zbigniew Baran. Recykling elektrośmieci. Na skalę Unii Europejskiej to za mało. Na mocy dyrektywy unijnej, Polska zobligowana jest do osiągnięcia do końca 2008 r. średniego poziomu zebranego zużytego sprzętu na minimalnym poziomie 4 kg na mieszkańca. W 2007 r. z polskich gospodarstw domowych zebrano jedynie 0,71 kg na mieszkańca. W związku
z nieosiągnięciem wymaganej ilości elektrośmieci, na producentów nałożone zostaną kary finansowe, co może przełożyć się na wyższe ceny urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
Więcej informacji można uzyskać na stronie www.elektroeko.pl.